Yıllardır kitap alımlarında insanların daha çok hoşuna gittiği ve bahsettiği kitapları okumakla okuma ihtiyacını gideren ben, bu sefer alanımla ilgili dünyadaki gelişmeleri aktaracak bir kitap seçme yoluna gittim. Kitap sitelerinde veya google’a “yapay zeka” ve “otomasyon” adı altında aramalar yaparsanız karşınıza en çok çıkan kitabın konumuz kitap olduğunu göreceksiniz. Aynı zamanda 318 sayfadan oluşan bu kitap “Business Book of The Year” (yılın iş kitabı) ödülüne de sahip. Peki bu kitap ne anlatıyor ?
Kısa Kitap Özeti (spoiler yok)
Açıkçası kitaptan beklentim daha çok “Son yıllarda dünyadaki hangi teknolojik alanlarda gelişmeler var ve neler yaşanıyor ? ” sorusuna bir cevap niteliğinde olmasıydı. Eğer siz de bunu arıyorsanız, evet aradığınızı bulacaksınız ama belirli bir kısımda. Ben bu kitabın özetini ikiye ayırıyorum. Teknolojik gelişmeler ve bunun sonucunda bizi bekleyen ekonomik krizler.
Yazar, son yıllarda yapay zeka‘nın hangi alanlara el attığını, hangi sektörlerde etkili olacağını ve hangi sektörlerde gelecekte bir işsizlik tehlikesi yaratacağını örneklerle anlatıyor.
Bir diğer konumuz ise bu kadar robotikleşme, yapay zeka ve otomasyona geçiş sürecinde olması muhtemel ekonomik krizlerin, doğuracağı problemlerin, kurtuluş çarelerinin veya beklenen kötü sonları, farklı görüşlere ve düşüncelere de yer vererek kaynaklarla önümüze seriyor. Bu kısma açıkçası bugüne kadar ilgim yoktu. Ancak kitabı okuduğunuzda kesinlikle şimdiden bir önlem alınması gereken bir konu olduğunu sizler de göreceksiniz.
Buraya kadar olan kısım Spoiler’sız olan kısımdı, Şimdi Spoiler’lı olan kitaptan bilgi ve notlar içeren anekodlarımıza geçelim.
Bilgi ve Anekdotlar
Yapay Zeka ve İşsiz Bir Gelecek Tehlikesi
Birazda gelecekte işsiz kalacak meslek dallarına bakalım 🙁 Çoğu vasıfsız veya acil iş ihtiyacı olan insanların tercih ettiği fast-food restoranlarda çalışanların bundan ilk olarak etkileneceği aşikar.
“Momentum Machines’in makinesi köfteköfteyi izgaraya atarken, cekilmis kıymadan şekillendirip siparişe göre pişiriyor. Ve her seferinde bütün lezzetli sıvılarını koruyarak köfteyi tam doğru miktarda kızartıyor. Saatte 360 hamburger hazırlayabilen makine, ayrıca hamburger ekmeğini de kızartıp dilimliyor ve siparişe göre dine domates, soğan, turşu ekliyor. Hamburgerler taşıma bandında servise hazır olarak geliyor. Çoğu robotik şirketi, ürünlerinin istihdam üzerindeki potansiyel etkilerinden bahsederken pembe bir tablo çizmeye özen gösterir. Momentum Machines’in kurucu ortaklarından Alexandros Vardakostas ise şirketin amacını lafi dolandırmadan söylüyor: “Yaptığımız makinenin amacı çalışanları daha verimli hale getirmek değil, tamamen ortadan kaldırmak.”14 Şirketin tahminlerine göre ortalama bir fast food restoranı, hamburger pişiren çalışanların maaşlarına yıllık 135.000 dolar harcıyor. Hamburger yapmanın Amerikan ekonomisine işçilik bedeliyse yıllık 9 milyar dolar.’s Momentum Machines kendi cihazlarının bir yılda maliyetlerini çıkaracağına inanıyor. Ve hedefleri yalnızca restoranlar değil; marketlere, yemek arabalarına ve hatta otomatlara da girmeyi hedefliyorlar. Şirketin iddiasına göre restoranlar işçilik maliyetlerini ortadan kaldırıp mutfakta yerden tasarruf edince yüksek kalite malzemelere daha çok harcama yapabilecek, böylece fast food fiyatlarına gurme hamburger sunabilecekler.”
İlgili habere ise buradan bakılabilir. https://pazarlamasyon.com/fast-food-sektorunde-robotlar-insanlarin-yerini-almaya-basladi/
“Japonya’daki Kura adlı suși restoranı, fast food sch otomasyonun nasıl uygulanabileceğinin bir örneğini simdi veriyor. Zincirin 262 restoranında suşi yapımında robotlar kullanılıyor ve siparişler müşterilere garsonlar tarafından değil makine bandında sunuluyor. Tazeliği garantilemek için sistem hangi suși tabağının ne zamandır dolaşımda olduğunu takip ediyor ve tüketim süresi dolanları kendiliğinden kaldırıyor. Müşteriler siparişleri dokunmatik ekranlardan veriyor. Yemekleri bittiğinde tabakları masanın yanındaki göze koyuyorlar. Sistem hesabı da otomatik çıkarıyor, ayrıca tabakları temizleyip mutfağa geri gönderiyor. Kura, her lokantada bir idareci çalıştırmak yerine idarecilerin restorandaki her işlemi uzaktan gözlemleyebildikleri merkezi tesisler kullanıyor. Kura’nın otomasyon tabanlı işletme modeli, suşi tabaklarını 100 yen (yaklaşık 1 dolar) gibi bir fiyatla sunmasını sağlıyor ki bu da rakiplerinden çok daha ucuz.23 Kura’da işe yarayan stratejilerin pek çoğunun, özellikle de yemeğin hazırlanması ve uzaktan idareciliğin, nihayetinde fast food endüstrisinin büyük bölümünce benimseneceğini öngörmek zor değil. Bu yönde bazı önemli adımlar atıldı bile Örn Donald’s 2011’de Avrupa’daki restoranlarının 7.000 dokunmatik ekrandan sipariş sistemine geçeceğini duyurdu.24 Sektörün büyük oyuncularından biri artan otom bir avantaj yakaladığında, diğerlerinin onu takipten baska ği kalmaz. Kaldı ki otomasyonun işçilik maliyetlerini di ten başka avantajları da var. İşçiler yemeğe temas insanlarda robotik üretimin daha hijyenik olduğu bilir“
Devam edelim, bir de otomatik satım yapan otomatların çağı geliyor
Tarım alanında da gelişmeler yaşanmakta
Sağlıl alanında ise tüm muayene ve tıp literatürü tanımlanmış bir yapay zeka doktorların ilaç yazma aşamasında yardımlarına koşabilir
Her ne kadar yapay zeka ilerlese de en azından şuan için sağlık sektörünün bundan etkilenmediği(işssizlik anlamında) yazarın görüşleri arasında.
Bu noktada ise ünlü bir profesörün robot ve otomasyon alanında korkutan açıklamalarını dinliyoruz.
Ekonomik Kaygılar
Aslında burada bir tehlike göze çarpmakta. Ucuz işçi maaşları sebebiyle firmaların üretim fabrikalarını kurduğu Türkiye, Çin, Vietnam gibi ülkelerin gelecekte otomasyon nedeniyle çok da karlı bir seçenek olmaması ve bu ülkelerin büyük bir pazardan mahrum kalması tehlikesi göze batıyor.
Bu noktada ise olası muhtemel ekonomik bunalımlara değinelim.
Kitabı temin etmek isterseniz bu siteden tüm online satış mağazası fiyatlarını karşılaştırabilirsiniz.
https://www.kitabinabak.com/kitap/robotlarin-yukselisi–martin-ford–kronik–kbk–9789752430525
Kaynak: Robotların yükselişi-Martın Ford https://kronikkitap.com/